هرچیزی که برای 💯تجربه موفق تحصیل در ترکیه💯 باید بدونید

برخلاف ایران که کنکور سراسری رو سالی یک برگزار می کنه، ترکیه چون از نظر دانشگاهی خیلی غنی تر هست و از سرتاسر دنیا دانشجو داره، در طول سال آزمون های مختلفی برای ورود به دانشگاه ها در مقاطع لیسانس، فول لیسانس و دکتری برگزار می کنه. در نتیجه اگه شما یکی از این آزمون ها رو از دست بدید، در ادامه سال باز هم شانس ورود به دانشگاه های ترکیه از طریق آزمون های ورودی بعدی رو دارید. همین موضوع باعث شده تا ترکیه توی دنیا به پذیرش دانشجو معروف بشه و به همین دلیل از همه جای دنیا آدما برای تحصیل به ترکیه مهاجرت می کنن. توی این مقاله از بلاگ استارت ویزا قصدمون اینه که صفر تا صد تحصیل در ترکیه رو به زبان ساده براتون توضیح بدیم تا شما هم بتونید جز افرادی باشید که برای ادامه تحصیل ترکیه رو انتخاب می کنن.

بطور کلی ۳ راه برای تحصیل در ترکیه وجود داره، ورود به دانشگاه های دولتی، ورود به دانشگاه های خصوصی و تحصیل از طریق کسب بورسیه راه هایی هستن که دانشجویان می تونن انتخاب کنن. شما از این ۳ راه ورودی می تونید در مقاطع لیسانس، فوق لیسانس و دکتری مشغول به تحصیل بشید. برای ورود به هر کدوم از این ها به قبولی در یک سری آزمون های خاص و پارامترهای مشخصی نیاز دارید که در ادامه بهشون می پردازیم.

راه های ورود به دانشگاه های دولتی ترکیه

مهم ترین آزمون ورودی دانشگاهی که توی ترکیه برگزار میشه آزمون یوس (Yos) نام داره. این آزمون به دوره های لیسانس، پزشکی عمومی، دنداپزشکی و داروسازی عمومی اختصاص داره و اگه شما قصد تحصیل فوق لیسانس و دکتری رو دارید، این آزمون به کارتون نمیاد.

برای شرکت در آزمون یوس سن و ملیت شما و اینکه در دبیرستان توی چه رشته ای درس خوندید، اهمیتی نداره. معنی این قضیه اینه که آزمون یوس برای دبیرستانی ها، هنرستانی ها، کار و دانشی ها و هر رشته دبیرستانی یکسان هست. به همین دلیل حتی اگه شما دیپلم ریاضی دارید، می تونید آزمون یوس رو با موفقیت پشت سر بگذارید و تحصیل خودتون رو در رشته پزشکی ادامه بدید یا اگه دیپلم تجربی دارید، این امکان براتون وجود داره که به تحصیل در رشته های عمران و معماری مشغول بشید.

شرایط آزمون یوس به چه شکلی هست و این آزمون رو چطوری برگزار می کنن؟

آزمون یوس سالی یک بار توی شهر استانبول برگزار میشه و بین ۸۰ تا ۱۰۰ سوال ۵ گزینه ای داره که این سوال ها توی زمینه های ریاضی،هندسه و هوش هستن و خبری از دین و زندگی و ادبیات مثل کنکور ایران نیست. بعلاوه این آزمون به ۳ زبان ترکی، عربی و انگلیسی برگزار میشه و شما به عنوان متقاضی امکان انتخاب زبان مورد نظرتون رو دارید.

اصولا دانشگاه های مختلف این آزمون رو به صورت تخصصی برگزار می کنن، یعنی اگه شما بخواید دانشجوی دانشگاه دولتی استانبول بشید، می تونید آزمون یوس مختص این دانشگاه رو بدید و اگه بخواید دانشجوی دانشگاه آنکارا بشید، بایستی آزمون یوس اختصاصی این دانشگاه رو پشت سر بذارید. نمره منفی هم توی این آزمون وجود داره و شرایط اون برای هر دانشگاهی متفاوته.

بیشتر بخوانید: هزینه ماهانه زندگی در ترکیه برای خانواده ۲ نفره در سال ۲۰۲۲

تفاوت های آزمون یوس ترکیه با کنکور سراسری ایران

برخلاف ایران که توی بحث قبولی در آزمون کنکور، رتبه و تراز فرد تاثیر زیادی داره، توی ترکیه فقط درصد جواب های شما به سوال ها اهمیت داره. یعنی مسئولین تصحیح امتحان، به درصد های جواب صحیح شما به کلیه سوال های آزمون یوس نگاه می کنن و با توجه به اون شمارو قبول یا رد می کنن.

توی ایران حتی با گذشت ۱۰۰ سال، همه می دونیم که رتبه ۱۰ کنکور می تونه توی چه رشته هایی قبول بشه، اما توی ترکیه به این شکل نیست. این احتمالم هست که توی یک سال شما با ۹۰ درصد پاسخ به سوال های یوس، رشته پزشکی رو بیارید و سال بعد با ۹۵ درصد پاسخ به سوالها، موفق به قبولی در رشته پزشکی نشید. پس در مجموع هرساله، اول به بالاترین تراز در این آزمون توجه می کنن و دیگران رو با توجه به اون رتبه بندی می کنن.

امتیازها برای قبولی در آزمون یوس

نکته ای که توی این آزمون خیلی اهمیت داره اینه که اگه من و شما هر دومون توی این آزمون شرکت کنیم و جفتمون به ۹۰ درصد سوال ها پاسخ بدیم، هر دومون هم رشته پزشکی رو انتخاب کنیم و این رشته محدودیت پذیرش داشته باشه و فقط امکان ورود یکی مون به این رشته باشه، اولویت با اون کسی هست که سن کمتری داره. از طرفی برای بعضی از کشورها یک سری محدودیت ها وجود داره، مثلا دانشگاه استانبول اعلام می کنه که امسال ما فقط ۵۰ تا ورودی پزشکی قبول می کنیم که فقط ۵ تای اون ها می تونن ایرانی باشن. توی این حالت، اولویت با افرادی هست که درصد بالاتری از سوال های آزمون رو پاسخ درست دادن و سن کمتری نسبت به دیگران دارن.

داشتن مدرک زبان، جز الزامات ورود به دانشگاه های ترکیه ست

برای ورود به دانشگاه های ترکیه ۲ راه دارید، یا دانشگاه های ترک زبان رو انتخاب کنید یا سراغ دانشگاه های انگلیسی زبان برید. توی ترکیه حدودا ۹۰ درصد دانشگاه ها ترک زبان هستن و اون ۱۰ درصدی هم که انگلیسی زبان هستن، همه رشته ها رو دربر نمی گیرن. پس اگه رشته مورد نظر شما رو دانشگاه های انگلیسی زبان نداشته باشن، مجبورید که برای ادامه تحصیل سراغ دانشگاه های ترک زبان برید.

به همین خاطر باید بدونید که مدرک زبان برای ورود به دانشگاه های ترکیه الزامی هست. برای ورود به دانشگاه های ترک زبان، شما نیاز به مدرک تومر دارید و برای ورود به دانشگاه های انگلیسی نیاز به آیلتس یا تافل دارید. با وجود اینکه اکثر دانشگاه های دنیا مدرک زبان آیلتس رو فقط قبول دارن ولی دانشگاه های ترکیه هنوز مدرک زبان تافل رو هم قبول می کنن.

اما استرس نگیرید و فکر نکنید که برای ورود به این دانشگاه ها در مرحله ثبت نام نیاز به ارائه مدارک دارید، چون دولت و آموزش و پرورش ترکیه یک آفری به شما می دن. طی این آفر، اگه شما توی آزمون های ورودی مثل یوس قبول بشید ولی هنوز موفق به گرفتن مدرک زبان آیلتس، تافل نشده باشید، دانشگاه برای شما به مدت یک سال کلاس زبان برگزار می کنه و شما توی این مدت می تونید مدرک زبان مورد نیازتون رو بگیرید.

مدرک زبان تومر چیه و چرا این مدرک رو باید بگیرید؟

تومر یک مدرک زبان ترکیه که به دو صورت آکادمیک و پیشرفته ارائه میشه، بعلاوه این مدرک رو هم به صورت اعتباری و هم به صورت دائمی می تونید بگیرید. برای گرفتن مدرک اعتباری باید تا سطح B2 بخونید و بعد از قبولی توی امتحان، مدرکی با اعتبار بین ۲ تا ۶ ماه به شما میدن. برای تمدید مدرک اعتباری، بعد از ۶ ماه باید دوباره امتحان بدید. اما برای گرفتن مدرک دائمی باید تا سطح G2 بخونید تا مدرک دیپلم دائمی تومر رو بگیرید. این مدرک توی سراسر دنیا مورد قبول هست.

بیشتر بخوانید: تجربه دانشجوی ایرانی از گرفتن بورسیه دولتی ترکیه (ترکیه بورسلاری)

شرایط آزمون ورودی STS به چه شکلی هست؟

آزمون ورودی دومی که از طریق قبولی در اون می تونید وارد دانشگاه های دولتی ترکیه بشید، آزمون STS نام داره. این آزمون هم عین یوس برای دوره های لیسانس، پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی برگزار میشه و در نتیجه فوق لیسانس و دکتری در اون جایی ندارن. تفاوت های ویژه STS با آزمون یوس در اینه که این آزمون در سال ۶ تا ۷ بار برگزار میشه و زبان این آزمون به انگلیسی هست. نکته مثبت دیگه اینجاست که با قبولی در این آزمون، نه تنها می تونید برای پذیرش در دانشگاه های ترکیه اقدام کنید، بلکه می تونید برای سایر دانشگاه های دنیا مثل آمریکا، کانادا و انگلستان اقدام کنید.

چرا باید سراغ آزمون یوس بریم؟

نکته اینجاست که آزمون STS فقط ۲ سال اعتبار داره و بعد از اون باطل میشه. همچنین سوالات این آزمون ۲ بخش داره که بخش اول شامل: ریاضی، هندسه، نگارش و درک مطلب میشه و بخش دوم متشکل از تاریخ آمریکا و جهان، زیست شناسی، سایر زبان های دنیا و ادبیات انگلیسی هست. اگه جز بچه های رشته های تجربی و انسانی هستید، گرفتن امتیاز مثبت توی بخش درک مطلب، زیست شناسی و نگارش اهمیت زیادی داره و اگه جز بچه های علوم مهندسی هستید، باید در ریاضیات نمره خیلی خوبی کسب کنید.

نکته خیلی مهم اینه که اگه شما بخواید با قبولی توی آزمون STS وارد دانشگاه های ترکیه بشید و نخواید واسه بقیه کشورها آپلای کنید، گرفتن نمره قبولی در سوالات بخش اول امتحان کفایت می کنه.

تا اینجا در مورد بچه های لیسانس، پزشکی عمومی، دندانپزشکی و داروسازی عمومی صحبت کردیم و گفتیم باید چه امتحان های رو بگذرونن تا وارد دانشگاه های دولتی ترکیه بشن. توی این بخش به مقاطع فوق لیسانس و دکتری می پردازیم.

آزمون های ورودی برای تحصیل در مقاطع فوق لیسانس و دکتری در دانشگاه های دولتی ترکیه

آزمون آلس (ALES)

اگه برای تحصیل در مقاطع فوق لیسانس و دکتری در کشور ترکیه بخواید اقدام کنید، باید آزمون ورودی آلس (ALES) رو پشت سر بذارید. این آزمون در سال ۲ بار برگزار میشه و مثل آزمون STS از دو بخش تشکیل شده. بخش اول این آزمون شامل: ریاضیات، محاسبات و هندسه هست و بخش دوم این آزمون شامل: تحلیل زبان ترکی میشه که توی اون سطح زبان ترکی شما رو می سنجه. بچه های فنی و مهندسی باید از بخش اول امتیاز خوبی بگیرند و برای بچه های مهندسی گرفتن نمره مناسب توی سوالات بخش دوم، اهمیت بیشتری داره. آزمون آلس به زبان ترکی هست و توی ۸۱ شهر در ترکیه برگزار میشه و شما برای مقطع فوق لیسانس و دکتری توی هر رشته ای که هستید، نیازمند قبولی در این آزمون هستید.

آزمون GRE

آزمون بعدی GRE نام داره که مختص ورود بچه های فوق لیسانس و دکتری به دانشگاه هست که البته توی یک سری رشته های خاص برگزار میشه. این آزمون شامل ریاضی، درک مطلب و مقاله نویسی میشه و قبولی توی اون هم آسون نیست. بچه هایی که این آزمون رو دادن، معمولا حرفشون اینه که یک سری از سوال ها و و مطالب این آزمون قبلا به گوششون نخورده و نمی تونن به اون جواب بدن. به همین دلیل این آزمون از دید بچه های فوق لیسانس و دکتری، آزمون سختی به حساب میاد. در مجموع این آزمون محبوبیت زیادی نداره و یک سری افراد خاص توی اون شرکت می کنن.

آزمون GMAT

آزمون سومی که برای ورود به مقاطع فوق لیسانس و دکتری برگزار میشه، آزمون GMAT هست که بصورت آنلاین و هوشمند انجام میشه و به محض تموم شدن امتحان، نمره شمارو اعلام می کنن. به دلیل سیستم هوشمند این امتحان، شما فقط به هر سال یک بار می تونید جواب بدید و امکان بی پاسخ گذاشتن هیچ سوالی براتون وجود نداره. قبولی توی این آزمون هم سخت به حساب میاد و اینم بدونید که مثل GRE، این آزمون برای یک سری رشته های خاص برگزار میشه. به طور مثال برای ورود به رشته MBA می تونید آزمون GRE رو بدید که برای این رشته خاص، خیلی هم آزمون معتبری به حساب میاد.

آزمون TUS 

آخرین آزمون برای ورود به دانشگاه های دولتی ترکیه TUS نام داره که البته برای مقاطع لیسانس، فوق لیسانس و دکتری نیست. این آزمون برای گرفتن تخصص رشته های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی برگزار میشه. این آزمون سالی دو بار در فصل های بهار و پاییز، فقط در شهر آنکارا انجام میشه و سالانه حدود دوازده هزار نفر توی اون شرکت می کنن. از این تعداد زیاد شرکت کننده، فقط نصف اون ها مرحله اول رو قبول میشن و به مرحله دوم یعنی مصاحبه میرسن که از آزمون مصاحبه هم نصف شرکت کننده ها با موفقیت عبور می کنن.

شما برای شرکت توی این آزمون باید از تمامی اطلاعات دوران تحصیلتون کمک بگیرید تا شانس قبولی داشته باشید. این آزمون مراحل مختلف زیادی داره که شامل آناتومی، فیزیولوژی، بافت شناسی، زمین شناسی، اطفال، جنین شناسی و سایر زیر شاخه های تخصصی پزشکی میشه. تمامی این تخصص های پزشکی یک تعداد سوال مشخصی توی این آزمون دارن و به همین دلیل قبولی توی این آزمون بسیار چالشی هست. بچه هایی که توی ایران پزشکی عمومی خودشون رو گرفتن، برای گرفتن تخصص باید آزمون TUS رو با موفقیت پشت سر بذارن تا وارد دانشگاه های ترکیه بشن.

به عنوان یک دانشجوی بورسیه تحصیلی در ترکیه از چه مزایایی بهره مند میشیم؟

اصولا یکی از مسائل مهمی که افراد برای مهاجرت و تحصیل خارج از کشور بهش اهمیت میدن، بحث بورسه و اسکالرشیپ هست. دلیل این موضوع هم اینه که با بورسیه شدن تحصیل، خوابگاه محل اقامت و بیمه سلامت رایگان به شما تعلق می گیره و در کنار این ها حقوق ماهیانه با توجه به سطح تحصیل شما پرداخت میشه. حقوق دریافتی برای دانشجوهای بورسیه تفاوت داره، برای مقطع لیسانس ۸۰۰ لیر، فوق لیسانس ۱۱۰۰ لیر و دکتری ۱۶۰۰ لیر به صورت ماهیانه به شما تعلق می گیره. بعلاوه همه این ها، دولت ترکیه هزینه رفت و برگشت شما به ایران رو هم میده و عین یک دانشجوی ترک از همه مزایا و تخفیف های دانشجویی بهره مند می شید. در صورتی که زبان ترکی رو بلد نباشید، هزینه یک سال تحصیل زبان ترکی در سطح پیشرفته رو هم بهتون پرداخت می کنن.

برای بورسیه شدن چه کارهایی رو باید انجام بدیم و چه شرایطی داشته باشیم؟

برای بورسیه شدن یک سری شرایط خاص اهمیت دارن. شرط اول مربوط به سن شماست، اگر قصد تحصیل در مقطع لیسانس به عنوان دانشجوی بورسیه دار رو دارید، باید حداکثر ۲۱ سالتون باشه. برای فوق لیسانس باید حداکثر ۳۰ سالتون باشه و برای دکتری هم باید حداکثر ۳۵ سال داشته باشید.

شرط دوم در اخذ بورسیه، مربوط به معدل شماست. از اونجایی که دولت هزینه تحصیل شما رو میده، سطح درسی شما براش اهمیت زیادی داره ولی حداقل معدلی که تعیین کردن، خیلی دور از تصور نیست. برای مقطع لیسانس باید حداقل معدل ۱۴ رو در دوره دبیرستان داشته باشید، برای مقاطع فوق لیسانس و دکتری باید حداقل معدل ۱۵ از ۲۰ رو در مقطع قبلی کسب کرده باشید. اما برای تحصیل در رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی باید حداقل معدل ۱۸ از ۲۰ رو داشته باشید.

ثبت نام برای بورسیه تحصیلی در چه زمان و به چه شکلی صورت می گیره؟

برای ثبت نام بورسیه باید بین ۲۰ دی تا ۱ اسفند هر سال، ثبت نام خودتون رو تکمیل کنید. این امکان هست که خودتون ثبت نام رو انجام بدید ولی از اونجایی که اکثرا با زبان ترکی آشنایی ندارن، اینکار رو به موسسه ها و شرکت های متخصص می سپارن. اصولا بین فروردین و اردیبهشت، نتایج اینکه سن،مدارک و معدل شما به تایید رسیده رو اعلام می کنن و اگه پذیرفته شده باشید به مرحله مصاحبه می رسید. مرحله مصاحبه هم به طور معمول توی تیرماه برگزار میشه که با قبولی توی اون، از شهریور ماه می تونید تحصیل خودتون رو به عنوان یک دانشجوی بورسیه توی ترکیه آغاز کنید.

شما برای ثبت نام تو هر مقطع تحصیلی، نیازمند مدارکتون از دوره دبیرستان تا آخرین مدرک تحصیلی به همراه ریز نمرات هستید. در ضمن این مدارک رو باید به زبان ترکی هم ترجمه کنید و به مرکز مورد نظر ارائه بدید. برای دوره لیسانس به ریز نمرات شما در دوره های دبستان و راهنمایی هم نیاز هست ولی بعد از قبولی در آزمون ورودی، این دانشگاه هست که به شما اطلاع میده که باید ترجمه تمامی مدارک و ریز نمرات خودتون رو به همراه داشته باشید. این موضوع برای هر سه مسیر دانشگاه های خصوصی، دانشگاه های دولتی و هم برای بورسیه رعایت میشه.

بیشتر بخوانید: یک تجربه واقعی از معادل سازی مدارک تحصیلی در ترکیه (Denklik)

ورود به دانشگاه های خصوصی ترکیه چه تفاوتی با دانشگاه های دولتی داره؟

اصولا افرادی که حوصله شرکت در آزمون های ورودی رو ندارن و مستقیم قصد رفتن به مرحله تحصیل رو دارند، سراغ دانشگاه های خصوصی میرن. برای تحصیل توی دانشگاه های خصوصی باید وضع مالی خوبی داشته باشید، چون این دانشگاه ها به لیر، دلار و بعضا به یورو شهریه می گیرن و اکثر اون ها بدون آزمون هستن. سیستم ورود به این دانشگاه اینطوریه که شما رشته، شهر و دانشگاه مورد نظر خودتون رو انتخاب می کنید و با مراجعه به اون دانشگاه، کارهای ثبت نام رو انجام میدید. هزینه تحصیل در دانشگاه های خصوصی بسته به رشته و شهر محل تحصیل شما، متغییره.

نکته ای که باید در مورد هزینه تحصیل در ترکیه بدونید اینه که شما حتی برای تحصیل در دانشگاه های دولتی هم باید یک هزینه ای رو بپردازید. دلیل این موضوع هم از دید مسئولین ترکیه این هست که شما با تحصیل توی دانشگاه های دولتی این کشور، صندلی و جایگاه یک دانشجوی ترک رو اشغال می کنید. البته در ازای اون مدرک معتبری که از دانشگاه های ترکیه دریافت می کنید، اون مبلغی پرداختی کم به چشم نمیاد. اما از اونجایی که هزینه تحصیل در دانشگاه های خصوصی ترکیه به شدت بالاست و هزینه های رفت و آمد و زندگی رو هم باید به اونا اضافه کرد، قبل از تصمیم گیری حسابی موقعیت و هزینه ها رو بسنجید.

امیدواریم که توی این مطلب به همه سوال های شما در مورد تحصیل در ترکیه پاسخ داده باشیم. اگه سوالی باقی مونده پاسخگوی سوالات شما بر اساس تجربه دانشجویان ایرانی در ترکیه هستیم.