مهاجرت تحصیلی | آیا بهترین راه مهاجرت، اخذ ویزای تحصیلی است؟
مهاجرت تحصیلی چیست و چرا باید برای ادامه تحصیل به کشورهای دیگر مهاجرت کرد؟ مهاجرت دانشجویی به جابجایی دانشجویانی گفته می‌شود که برای مدت ۱۲ ماه یا بیشتر در خارج از کشور محل تولد یا تابعیت خود تحصیل می کنند.با شروع قرن جدید بین المللی شدن آموزش عالی به طرز چشمگیری افزایش یافته و به یک فعالیت با ارزش و یک بازار جهانی تبدیل شده است. با پیشرفت سریع آموزش‌های بین المللی، دانش آموزان و دانشجویان بیشتری در کشورهای خارجی به دنبال تحصیلات عالی هستند و بسیاری هم اکنون تحصیل در خارج از کشور را به عنوان پله‌ای برای اقامت دائم در کشور مورد نظر به حساب می‌اورند. کمک‌هایی که دانشجویان خارجی به اقتصاد کشورهای میزبان انجام می‌دهند، چه از نظر فرهنگی و چه از نظر مالی، تصمیم گیران اصلی و دولتمردان را تشویق به اجرای طرح‌های بیشتر برای تسهیل ورود و ادغام دانشجویان خارج از کشور، از جمله اصلاحات اساسی در سیاست‌ها و رویه‌های مهاجرت و ویزا کرده است. بسیاری از کشورهای توسعه یافته تغییر تعداد جمعیت و تحولات منفی جمعیت را تجربه می‌کنند که انتظار می‌رود عامل کمبود نیروی کار شود.
در این زمینه، دانشجویان بین المللی به عنوان افراد ایده آل برای جایگزینی در نظر گرفته می‌شوند زیرا فرض بر این است که آنها با زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشور میزبان با تحصیل در دانشگاه‌های انها آشنا شده‌اند. به واسطه همین نیاز به تخصص‌های خاص، کمبود نیروی کار و یا تقویت اقتصاد و بازار کار که حتی پیشرفته‌ترین کشورهای جهان نیز در این زمینه‌ها دارای نیاز مبرم هستند، پس برای دیگر مقصدهای محبوب برای مهاجرت تحصیلی مانند آلمان، انگلیس، آمریکا و… با وجود جنبه رقابتی بسیار بالاتر به دلیل مذکور، متقاضی با دارا بودن یکسری ویژگی‌های مناسب می‌تواند به آن کشورها هم مهاجرت تحصیلی کرده و حتی می‌توان گفت که با اندکی هدایت از سوی متخصصین امور مهاجرت تحصیلی و سنجش مهارت‌های خود و تصمیم‌گیری درست در بسیاری از مواقع اتفاقا بسیار این امر به سادگی صورت می‌گیرد. در دهه‌های گذشته میزان مهاجرت تحصیلی به خصوص از کشور خودمان ایران به صورت چشمگیری افزایش یافته است. هدف از این مطالعه کشف عناصر مؤثر بر تصمیم دانشجویان, بخصوص دانشجویان ایرانی در مورد مهاجرت است و همچنین در این مقاله از استارت ویزا می‌خواهیم تمامی مقصدهای احتمالی و مدارک مورد نیاز برای اقدام به مهاجرت تحصیلی را برای شما شرح دهیم.
آمار و ارقام مهاجرت تحصیلی به خارج از ایران
طبق آمار یونسکو، در سال ۲۰۲۱ میلادی ۶۹ هزار و ۶۸۳ نفر از دانشجویان ایرانی در خارج از کشور مشغول به تحصیل بوده‌اند. این رقم حدود ۲ درصد از کل جمعیت دانشجویان ایرانی در این سال را شامل می‌شود. رتبه دانشجو فرستی ایران در سال ۲۰۲۱ درمیان ۲۴۱ کشور جهان رتبه ۱۸ را داشته است که رتبه‌ی بسیار بالایی است. کشورهای آمریکا، ترکیه، آلمان، کانادا و ایتالیا ۵ مقصد محبوب دانشجویان ایرانی برای تحصیل در خارج از کشور بوده است. که در مقالات گذشته به چند و چون مهاجرت تحصیلی به این کشورها پرداخته ایم. انتظار می رود که به علت وضعیت اقتصادی کشورمان و اختلاف سطح زیاد غالب دانشگاه‌های کشور با کشورهای پیشرفته‌تر , این امار و ارقام و درصد مهاجرت متقاضیان از کشورمان به طور قابل توجهی افزایش یابد.
مزایای تحصیل در خارج از کشور
تحصیل در خارج از کشور دارای مزایایی است که هر کسی را برای ادامه تحصیل در این موقعیت جذب میکند. تحصیل در خارج از کشور یک تجربه بکر در طول زندگی یک فرد است و که بسیاری از به یاد ماندنی‌ترین نکات و کاربردی ترین نکات حرفه‌ای یک فرد را به او هدیه میدهد. البته به این نکته نیز باید اشاره کرد که مزایای مهاجرت تحصیلی با توجه به شرایط و خواسته‌های هر فرد یا دانشجو مشخص می‌شود. در ادامه مهمترین این مزایا را لیست می‌کنیم:
۱. بهبود مهارت‌های زبان خارجی
با تحصیل در خارج از کشور، این فرصت را خواهید داشت که مهارت‌های زبانی خود را تقویت کنید. در حالی که مطالعه یک زبان در کلاس مفید است، استفاده از آن در دنیای واقعی یک تجربه کاملا متفاوت است. این احتمال وجود دارد که زبان را سریعتر یاد بگیرید زیرا به طور منظم آن را تمرین می‌کنید. همچنین می‌توانید زبان محاوره‌ای را که در کلاس درس نمی‌خوانید، انتخاب کنید و به شما امکان میدهد مانند یک فرد محلی ان کشور صحبت کنید. توسعه مهارت های زبانی می تواند تأثیر مثبتی بر حرفه شما نیز داشته باشد. تسلط به زبان دوم اغلب هنگام کار در سازمان‌هایی با حضور چند ملیتی یا جهانی مفید است (اگر لازم نباشد). به عنوان مثال، اگر علاقه‌مند به ورود به دنیای تجارت بین المللی یا سلامت جهانی هستید، داشتن مهارت‌ها و تجربه قوی در زبان خارجی که این مهارت‌ها را نشان میدهد می‌تواند به رزومه شما کمک کند تا برای کارفرمایان برجسته شوید.
۲. تجربه سبک متفاوت تدریس
هر کشوری سبک منحصر به فرد خود را در تدریس دارد. تحصیل در خارج از کشور می‌تواند به شما کمک کند افق تحصیلی خود را گسترش دهید و ظرفیت سازگاری با محیط های آموزشی مختلف را توسعه دهید. انطباق با سبک‌های مختلف تدریس همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا با سبک‌های مختلف مدیریت سازگار شوید و باعث می‌شود در محل کار همه فن حریف تر شوید.
۳. تحت تاثیر قرار دادن کارفرمایان
تحصیل در خارج از کشور می‌تواند به راه اندازی حرفه شما کمک کند و شما را در نیروی کار رقابتی تر کند. این به شما این فرصت را میدهد که به کارفرمایان آینده و فعلی نشان دهید که ذهن باز، تدبیر و انگیزه لازم برای سازگاری با یک محیط متفاوت را دارید. بسیاری از کارفرمایان به دنبال فارغ التحصیلانی هستند که دارای تجربه بین‌المللی باشند. بر اساس یک نظرسنجی اخیر، ۶۴ درصد از کارفرمایان تجربه تحصیل در خارج از کشور را مهم می دانند و ۹۲ درصد از کارفرمایان به دنبال مهارت‌های قابل انتقالی هستند که معمولاً از این تجربه به دست می‌آیند، مانند انعطاف‌پذیری در برابر چالش‌های جدید.
۴. اشنایی با فرهنگ های جدید
تجربه شما با فرهنگ متفاوت به شما امکان میدهد جهان بینی خود را گسترش دهید. با تحصیل در خارج از کشور، در مورد دیدگاه‌های جدید یاد خواهید گرفت و آگاهی متقابل فرهنگی را توسعه خواهید داد. برای مثال، ممکن است در شغل بعدی خود با افرادی از کشورهای دیگر کار کنید. با تحصیل در خارج از کشور، با افراد با پیشینه‌های مختلف راحت‌تر خواهید بود، برای تجربیات منحصربه‌فرد آنها ارزش قائل می‌شوید و رابطه قوی‌تری با آنها برقرار می‌کنید. اغلب اوقات، پیشینه فرهنگی ما تأثیر زیادی بر نحوه واکنش ما به موقعیت‌های مختلف دارد. به دست آوردن دیدگاه‌های مختلف می‌تواند به شما کمک کند به تجربیات به شیوه‌ای کاملاً جدید نگاه کنید. با تحصیل در خارج از کشور، با افرادی با تربیت‌های متفاوت آشنا می‌شوید که به شما کمک میکند افق‌های خود را گسترش دهید و ذهن خود را گسترش دهید.
۵. بالا رفتن اعتماد به نفس
با غوطه ور شدن در فرهنگ دیگر، مهارت‌های زندگی ارزشمندی را که برای رشد شخصی لازم است، از جمله استقلال و سازگاری، توسعه می‌دهید. این مهارت‌ها می‌توانند به شما اعتماد به نفس بیشتری در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود بدهید. تحصیل در خارج از کشور می‌تواند طاقت فرسا باشد، اما چالش‌هایی که بر آن غلبه می‌کنید می‌تواند به شما کمک کند تا فردی بالغ‌تر شوید. متوجه خواهید شد که اغلب می‌توانید در شرایط جدید و غیرمنتظره پیشرفت کنید و مهارت‌های ارتباطی خود را با صحبت کردن به یک زبان جدید تقویت خواهید کرد – به شما کمک میکند اعتماد به نفس خود را بیشتر کنید.
۶. دنیا را ببینید
تحصیل در خارج از کشور به شما این امکان را می دهد که دنیا را ببینید و به مکان های جدیدی سفر کنید که در غیر این صورت از آن بازدید نمی کردید. در مدت دوری از تحصیل، می توانید در شهر جدید خود به گشت و گذار بپردازید. همچنین منطقه خود را بیشتر از زمانی که فقط برای مدت زمان کوتاه تری از آن بازدید کرده باشید، خواهید شناخت. هنگام تحصیل در خارج از کشور، می توانید از مناطق و کشورهای همسایه نیز دیدن کنید، زیرا به یک مکان محدود نمی‌شوید. به عنوان مثال، اگر در میلان تحصیل می‌کنید، می‌توانید از فلورانس دیدن کنید یا با قطار در حومه شهر توسکانی کاوش کنید. با خطوط هوایی ارزان قیمت بین المللی و معاملات مسافرتی، کاوش در جهان به طور فزاینده‌ای مقرون به صرفه‌تر می‌شود.
۷. تقویت روابط اجتماعی
تحصیل در خارج از کشور به شما کمک میکند تا روابط ارزشمندی با افراد از سراسر جهان ایجاد کنید. شما ارتباطات بین المللی خود را گسترش می‌دهید و در عین حال فرصت ملاقات با افرادی را دارید که می‌توانند به دوستان مادام العمر تبدیل شوند. برخی از ارتباطات حتی می‌تواند منجر به فرصت‌های شغلی، از جمله کارآموزی، پیشنهادات شغلی، و شرکای تجاری شود. دانشگاهی که در آن تحصیل می‌کنید اغلب دارای جامعه بزرگی از دانشجویان از مناطق محلی و خارج از کشور است که به شما این فرصت را میدهد که با افراد با پیشینه‌ها و فرهنگ‌های مختلف ملاقات کنید. هرچه شبکه شما گسترده‌تر باشد، احتمال اینکه به فرصت‌های شغلی و اجتماعی هیجان‌انگیز متصل شوید، بیشتر می‌شود.
۸. کشف فرصت‌های شغلی
تحصیل در یک کشور جدید، بسته به رشته تحصیلی شما، فرصت‌های شغلی بیشتری را در اختیار شما قرار میدهد. به عنوان مثال، اگر به امور مالی علاقه‌مند هستید، تحصیل در منطقه‌ای مانند لندن یا نیویورک را در نظر بگیرید – دو شهر معروف برای تجارت. اگر به فناوری علاقه دارید، به برلین یا تورنتو نگاه کنید. اغلب، سازمان‌هایی که کارمندان بین‌المللی را استخدام می‌کنند، می‌خواهند شواهدی را ببینند که نشان میدهد نامزدها می‌توانند در یک محیط جهانی پیشرفت کنند. تحصیل در خارج از کشور، به خصوص در زمینه‌ای که علاقه مند به کار هستید، به شما این فرصت را میدهد که مهارت‌های کلیدی و تجربیات مرتبط را در رزومه خود مانند ارتباطات بین فرهنگی و درک سیاست بین المللی به نمایش بگذارید.
معایب تحصیل در خارج از کشور
از آنجایی که این یک تصمیم بزرگ و تغییر دهنده زندگی است، واضح است که چالش‌هایی نیز در بر دارد. آنها در درجه اول با تغییر سبک زندگی، اتخاذ عادات جدید روزانه و کاهش ارتباط با دوستان و خانواده مرتبط هستند. همچنین این تصمیم مهم هرگز بدون ملاحظات مالی گرفته نمی‌شود. در زیر به این معایب می‌پردازیم:
۱. دوری از دوستان و خانواده
وقتی تصمیم به رفتن به خارج از کشور می‌کنید، باید بدانید که این به معنای ترک خانواده و دوستانتان است. این می‌تواند برای برخی شوک بزرگی ایجاد کند، به خصوص اگر به محیط خود بسیار نزدیک باشند. اگرچه بسیاری پس از فارغ التحصیلی برمی‌گردند، اما همین واقعیت ترک خانه و ماندن در جایی دور برای مدت طولانی مانعی غیرقابل عبور برای برخی است. خوشبختانه این روزها به لطف شبکه‌های اجتماعی و دیگر وسایل ارتباطی دیگر مثل گذشته سخت نیست. پس خیلی نگرانی این مورد نباشید.
۲. هزینه تحصیل
تعدادی از موانع ذهنی وجود دارد که می‌تواند فرد را از ایده تحصیل در خارج از کشور منصرف کند. با این حال، یک عامل واقعی و عینی وجود دارد که بیشترین تأثیر را بر تصمیم نهایی دارد. حقیقت را بگویم، تحصیل در خارج از کشور می‌تواند بسیار گران باشد. برخی از بورسیه‌ها و مزایای دانشجویی تنها تا حدی می‌توانند هزینه‌های زندگی را کاهش دهند. در هر صورت فرد نیاز به اسکان، غذا و هزینه‌های روزانه دارد. برای اینکه این مورد هم برای شما آسان شود به سراغ بورسیه‌های کامل کشورهایی مثل ایتالیا , المان و امریکا بروید.
۳. تفاوت‌های فرهنگی
اگرچه عموماً ایده خوبی است که فرهنگ‌های مختلف را تجربه کنید، اما بازدید از یک شهر به عنوان یک توریست و زندگی برای مدتی در آن یکسان نیست. عادت‌های مختلف، غذای متفاوت و راه‌های ارتباطی متفاوت می‌تواند برای برخی مشکل بزرگی باشد. اگرچه آنها چیزهای کوچکی به نظر می‌رسند، اما تفاوت‌های فرهنگی در کنار هم می‌تواند واقعاً یک خارجی را آزار دهد. مفهوم متفاوت دوستی و احساس طرد شدن می‌تواند منجر به بیگانگی و تنهایی شود. این مشکلات همچنین می‌تواند ناشی از انتظارات غیر واقعی و دیدگاه ایده آل از مقصد باشد. دانشجویانی که قبلاً تجربه زندگی در خارج از کشور را دارند می‌توانند در این امر کمک بزرگی باشند. تجربیات و توصیه‌های آنها می‌تواند به شما در درک آداب و رسوم و شیوه زندگی محلی کمک کند. با آمادگی‌های خوب، تقریباً از تمام مشکلات ناشی از مهاجرت به کشور دیگر می‌توان به طور کامل اجتناب کرد.
کدام کشور برای تحصیل مناسب‌تر است؟
این که کدام کشورها مناسب‌ترین کشورها برای مهاجرت هستند کاملا به شخص و اهداف وی بستگی دارد. مهاجرت تحصیلی یکی از روش‌های کسب اقامت در کشورهای برتر دنیا می‌باشد. از همین رو دانشجویان با فکر اخذ اقامت و افزایش دانش خود می‌توانند با سپری کردن دوره تحصیلی در کشور مورد نظر و احراز شرایط تعیین شده توسط کشور مقصد، به اخذ اقامت نایل شوند. در ابتدای راه باید هدف از مهاجرت تحصیلی به صورت شفاف مورد بررسی قرار گیرد تا انتخاب‌ها صحیح‌تر صورت گیرد. با این حال ۵ کشوری که بیشترین مهاجر تحصیلی را در سال گذشته داشته‌اند به شرح زیر هستند:
۱. ایتالیا
ایتالیا با غذاهای شگفت‌انگیز، زبان جذاب، هنر زیبا و تاریخ پویا، محبوب‌ترین مقصد برای دانشجویان مشتاق تحصیل در خارج از کشور است. برنامه‌های تحصیل در خارج از کشور در ایتالیا دارای ترکیبی منحصر به فرد از مطالعات فرهنگی ایتالیایی و دوره‌ها در رشته‌های مختلف از تجارت گرفته تا هنرهای زیبا است. همچنین کشور ایتالیا بورسیه‌های تحصیلی بسیار مناسب و کاملی را ارایه میدهد که هزینه‌های شما را به حداقل می‌رساند.
۲. آلمان
آلمان یک مکان عالی برای مطالعه تجارت، علوم است. این مکان همچنین مکانی عالی برای دوره‌های کارآموزی دانشگاهی است، با مقر برخی از بزرگترین شرکت‌های جهان و تعهد به نوآوری. در داخل و خارج از کلاس، کارایی بالا است، بنابراین نیازی به هدر دادن زمان با مشکلات اداری نیست. فراموش نکنید که فاند تحصیلی آلمان هم یکی از فاندهای بخصوص دنیا است.
۳. استرالیا
استرالیا خانه تعدادی از بهترین دانشگاه‌های جهان است. در اینجا، دانش‌آموزان می‌توانند عملاً همه رشته‌ها را مطالعه کنند، اما موضوعات ستاره شامل تجارت، علوم انسانی و همه رشته‌های علمی است. در اوقات فراغت خود، برنزه شوید، چند جانور وحشی را تعقیب کنید و اقیانوس آبی را ملاقات کنید. کشور استرالیا سرزمینی با فرصت‌های بیشمار است.
۴. امریکا
انتخاب دانشگاه در ایالات متحده کاملاً شگفت انگیز است. بیش از ۷۵۰۰۰۰ دانشجوی بین‌المللی هر ساله در دانشگاه‌های ایالات متحده تحصیل می‌کنند و علیرغم هزینه‌های بالای شهریه، دانشجویان آنقدر دوست دارند که در بوستون و سان فرانسیسکو زندگی کنند تا هر دو شهر در بین شهرهای برتر دانشجویی قرار بگیرند. اما اگر برای تحصیل ثبت نام کنید و تصمیم بگیرید که مایل به تغییر مناظر هستید، جابجایی بین دانشگاه‌ها در ایالات متحده غیرعادی نیست. همچنین ایالات متحده هم بورسیه تحصیلی مناسبی دارد که در صورت اخذ آن از مشکل هزینه نیز خلاص می‌شوید.
۵. کانادا
مهاجرت تحصیلی به کانادا هدف دانش آموزان از نقاط مختلف دنیاست تا تحصیلات معتبر بین المللی را کسب کنند. این کشور دارای یک سیستم آموزش عالی چشمگیر است و بسیاری از دانشگاه‌های کانادا در رتبه بندی جهانی قرار دارند. فراتر از کلاس درس، از کاوش در مناظر غنی و متنوع کشور لذت خواهید برد. از کوه‌های برفی و سواحل شنی گرفته تا شهرهای دانشجویی مشهوری مانند ونکوور و تورنتو، دانش‌آموزان هرگز مکان برای بازدید کم نمی‌آورند.
مراحل مهاجرت تحصیلی به چه صورت و به چه مدارکی نیاز داریم ؟
دانشجویان برای مهاجرت تحصیلی در ابتدای کار باید برای اخذ پذیرش از دانشگاه کشور مورد نظر اقدام نمایند و در صورت موفقیت در این امر مراحل مربوط به ویزای تحصیلی را شروع نمایند. مراحل اقدام در این دو مرحله عنوان شده خلاصه می‌شود. سیاست‌های هر کشور برای اعطا پذیرش و ویزا متفاوت می‌باشد که متناسب با شرایط قابل تغییر است. نحوه درخواست برای مهاجرت تحصیلی در هر دانشگاه و دوره دارای الزامات ورودی متفاوت است و دانشجویان برای اخذ پذیرش متناسب با دانشگاه مورد نظر اقدامات لازم را انجام می‌دهند. مدارک مورد نیاز برای اخذ پذیرش در دانشگاه‌های برتر شامل:
- پاسپورت
- مدارک دانشگاهی
- ریز نمرات تحصیلی
- مدرک مهارت زبان
- توصیه نامه
- انگیزه نامه
- رزومه یا CV
در صورت ارائه مدارک ذکر شده، شانس بالایی برای اخذ پذیرش می‌توان در نظر گرفت.
شروع زندگی جدید
دانشجویان پس از اخذ پذیرش از دانشگاه و کشور مورد نظر، ملزم به پیگیری روند ویزای تحصیلی می‌باشند. سفارت کشورهای مختلف متناسب با انتخاب دانشجویان، مدارک به خصوصی را طلب می‌نمایند ولی به صورت کلی مدارک مورد نیاز سفارت را می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نامه پذیرش
- تمکن مالی
- گردش مالی
- عکس
- مدارک هویتی نظیر گذرنامه و شناسنامه
لازم بذکر است که سفارت کشورهایی مثل کانادا، آمریکا و انگلستان و ایتالیا در خارج از ایران وجود دارد و دانشجویان برای مراجعه به سفارت ملزم به حضور در کشور ثالث می‌باشند. به صورت معمول برای مهاجرت تحصیلی به سایر کشورها، باید از طریق سفارت‌های موجود در ایران اقدام کرد. به طور مثال، برای تحصیل در آلمان، دانشجویان در صورت اخذ پذیرش از دانشگاه‌های این کشور برای درخواست ویزای تحصیلی باید به سفارت این کشور در تهران اقدام نمایند. لازم بذکر است، در صورتی که ویزای بالای ۶ ماه کشور دیگری را داشته باشند، امکان مراجعه به سفارت در کشور ثالث مهیا می‌شود. در نهایت اگر در هر سنی هستید و فکر می‌کنید برای مهاجرت تحصیلی شما دیر یا زود است اصلا نگران نباشید , امروز برخلاف باورهای عامه سن در مهاجرت تحصیلی تاثیر زیادی ندارد و کشورهای مختلف از جمله ایتالیا و کانادا و المان و امریکا افرادی که سن ۴۰ تا ۵۰ سال دارند رو حتی واجد شرایط بورسیه خود کرده‌اند و عده‌ای هموطنانمان عضوی از گروه هستند .پس سن شما را محدود نمی‌کند و می‌توانید آزادانه به مهاجرت تحصیلی خود فکر کنید.